Janet groeide op in een tijd dat smeren nog bepaald geen vanzelfsprekendheid was. Daar ondervindt ze tot op de dag van vandaag nog steeds de gevolgen van. Basaalcelcarcinomen, Mohs-chirurgie, actinische keratose, keratoacanthomen: ze kan zich ongewild met recht ervaringsdeskundige noemen.
Toen ik klein was, speelde ik veel buiten. In die tijd (jaren ’60 en ’70) was insmeren tegen de zon nog niet gangbaar. Mijn ouders hadden één fles SPF 4 en die werd niet na een jaar vervangen. Ik herinner me verbrande, pijnlijke huid, blaren op mijn schouders…
Toen ik 26 was, had ik m’n eerste basaalcelcarcinoom op de borst. Helaas weerhield mij dat er niet van om als jongvolwassene op zonvakanties te gaan, want ja, ik wilde ook zo’n mooi bruin kleurtje! Ik had zwart haar en bruingroene ogen, maar dat zegt dus niks want mijn huid kan niet goed tegen de zon.
Ik ben de tel kwijtgeraakt, zoveel littekentjes heb ik inmiddels van weggesneden basaalcelcarcinomen. Soms had ik jarenlang niks, dan weer was het bij iedere controle mis.
In het begin vooral op de borst, vaak roze glanzende bobbeltjes die er van de ene op de andere dag zaten. Later in mijn gezicht, plekjes waar een korstje op kwam. Soms ging het bloeden als ik het korstje eraf krabde maar dan kwam er weer een nieuw korstje. Ook jeukende plekjes die actinische keratose bleken te zijn.
Inmiddels heb ik ook vier keer Mohs-chirurgie gehad in mijn gezicht: op de wang, neus en twee keer voorhoofd bij de haargrens.
Recentelijk had ik ook ineens twee goedaardige keratoacanthomen op een bovenarm. Weer twee littekens erbij.
Ik ben een nuchter persoon, maar de laatste twee operaties in mijn gezicht hebben er wel een beetje ingehakt. Verband in m’n gezicht, opgezwollen ogen en wallen door vochtophoping na de operatie, ongemakkelijke blikken van mensen op straat en op m’n werk… De littekens zijn (nog) zichtbaar: een deukje in m’n neus en een flink litteken van zes hechtingen op m’n voorhoofd bij de haargrens, waar een stuk haar is weggeschoren. Als ik dit schrijf (maart 2025), vraag ik me af of er ooit weer haar zal groeien op die plek.
Ik ben wel heel dankbaar dat een melanoom me (tot nu toe) bespaard is gebleven. Dan leef je denk ik toch meer met angst voor uitzaaiingen, al leef ik nu toch een beetje met angst sinds ik de diagnose borstkanker kreeg in 2020.
Als ik nu ouders met kleine kinderen zie, peuters zonder hoedje op in de zon…..Een waarschuwing uit het hart: bescherm je kind alsjeblieft tegen de zon!
Over mijzelf kan ik zeggen: wijsheid komt met de jaren… Ik bescherm mezelf nu veel meer (hoed of pet op, vaker insmeren) en mijd de zon veel meer. Het is eigenlijk maar raar dat wij in het westen zo gek zijn op een bruin kleurtje, terwijl ze in Azië een zo wit mogelijke huid als een statussymbool zien.
